Moin Humanist

काही दिवसांपूर्वी आनंद विंगकर सर लिखित "अवकाळी पावसाच्या दरम्यानची गोष्ट" ही महत्वपूर्ण विषयावरील अस्वस्थ करणारी व एकंदरीत सुन्न करून सोडणारी कादंबरी वाचून पूर्ण केली.तेव्हाच मला याबद्दल लिहायचं होतं पण शब्दचं मिळत नव्हते.🙂 आज कादंबरी वाचून एक आठवडा पार पडला तरीही या कादंबरीचं भारुड माझ्यावरून उतरलेलं नाही.अजूनपर्यंत आतून कोठेतरी मी या कादंबरीच्या विश्वातचं वावरतोय.यातील पात्र आणि प्रसंग माझ्या डोळ्यासमोरून गेलेले नाहीत.निःशब्द करून सोडून ,विचारांच्या चक्रात बुडवणाऱ्या या कादंबरीने मला आतून हेलावून सोडलंय. शेतकऱ्याचं दुखणंच यातून मांडलेलं नाही तर त्यापेक्षा कितीतरी मुख्य गोष्टींवर लेखकांनी भाष्य करून वाचकांच्या डोळ्यांत अंजन घातलं आहे.हे ही कादंबरी फक्त दुष्काळ ग्रस्त शेतकऱ्याची कथाच नसून वास्तव दाखवणारा एक आरसा आहे. यातून लेखक आपल्यासमोर भयानक वास्तव मांडतात, विविध असंख्य प्रश्न उपस्थित करतात आणि आपल्याला विचार करायला भाग पाडतात. महाराष्ट्रातील एका गावात एका अवकाळी पावसाच्या दरम्यान घडलेली ही एका शेतकऱ्याची हृदयविदारक कथा आहे.ऐन सुगीच्या वेळेला तोंडाशी आलेला घास.अवकाळी पाऊस...

दोन दिवसांपूर्वी तोत्तोचान या मुळ जपानी भाषेतील जागतिक पातळीवर गाजलेल्या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद वाचून पूर्ण केलं.आणि तोत्तोचान च्या अक्षरशः प्रेमात बुडालो.आजपर्यंत जेवढं ऐकलं आणि वाचलं होतं या पुस्तकाबद्दल त्यापेक्षा कितीतरी पटीने हे पुस्तक मला प्रचंड आवडलं. मी हे पुस्तक मुळात वाचलं नाही तर अक्षरशः जगलो असे म्हणू शकतो.हे पुस्तक कळत/नकळतपणे मला खूप काही देऊन गेलं.यातील छोट्या छोट्या गोष्टींतून मला खूप काही महत्वपूर्ण शिकायला मिळालं.तोत्तोचान या चिमुकली कडून निरागसता, मासुमियत,माणुसकी,आपुलकी आणि प्रेम शिकता आलं.आजूबाजूच्या छोट्या मोठ्या गोष्टींकडे बघण्याचा नवीन आणि सुंदर दृष्टीकोन मला या पुस्तकाने दिलंय. तोतोचान सारखं निरागस जगता यायला हवं खरंच.छोट्या छोट्या गोष्टीचं आनंद उपभोगता आलं पाहिजे. बारीक सारीक गोष्टीचं अप्रूप वाटायला हवं.कोणतीही छोटीशी गोष्ट जाणून घेण्यासाठी उत्सुक असायला हवं.एक आदर्श शिक्षक,पालक आणि मुळात माणूस होण्यासाठी तोत्तोचान हे पुस्तक मदत करू शकते.फक्त तसा दृष्टीकोन आपण ठेवायला हवा.तेत्सुको या लेखिकेने आपल्या बालपणाचे निरागस किस्से यामध्ये सांगितले आहेत.तर आपल्या आगळ्या...

भुख़ देखी है.. देखी है तिरस्कार करती आँखें कदमो सें चल चल कर रास्तों के नाम बदलते देखा है...  अपने टूटे हुए स्वाभिमान के साथ,  खुद को काम बदलते देखा है, देखी है नाउमींदी,अपमान देखा है, ना चाहते हुए भी माँ बाप का  झुकता आत्मसन्मान देखा है, सपनों को टुटते देखा है, अपनों को छुटते देखा है.... हालात कि बंजर जमीं फाड के निकला हुँ, बेफिकर रहिये मैं शोहरत कि धुप में नहीं जलुँगा... आप बस साथ बनाये रखयेगा, अभी तो मैं लंबा चलुँगा...!!!!❤️🌿 झाकीर खानच्या वरील लाईन्स कादंबरीच्या शेवटी लेखक आपल्याला मनोगतात वापरतात.व खऱ्या अर्थाने या लाईन्स आपल्याला या कादंबरीतून व लेखकाच्या आतापर्यंतच्या जीवनातून अनुभवायला मिळतात.जणू काही या लाईन्स फक्त या पुस्तक आणि लेखकासाठीच लिहिल्या गेल्या आहेत असं वाटून जातं.एवढं साम्य आपल्या ही कादंबरी वाचून शेवटी या लाईन्स वाचताना जाणवतो.तर ठीक या काही ओळीतच लेखकांनी मांडलेलं त्यांचं या कादंबरीत आतापर्यंतचं आयुष्य अधोरेखित होतो. तर काही दिवसांपूर्वी अमित मरकड  दादा लिखित 'माझे प्रेमाचे प्रयोग' या अप्रतिम अश्या या कादंबरीचा माझा प्रवास संपला.आण...

काही दिवसांपूर्वी मी चक्क इ.स पूर्व 6000 ते इ.स 1922 या काळाचा प्रवास करून आलो.हा प्रवास मी राहुल सांकृत्यायन सर यांच्या "वोल्गा ते गंगा" या पुस्तकातून केला.या पुस्तकाने मला कमालीचं गुंतवून ठेऊन काळानुसार समाजात होत गेलेले सामाजिक,राजकीय,सांस्कृतिक,भौगोलिक आणि धार्मिक बदलाबद्दल सोप्या शब्दांत माहिती दिली.खरंच मानव समाज आज जिथे आहे, तेथपर्यंत तो अगदी प्रारंभीच पोचलेला नव्हता;आजचा टप्पा गाठण्यासाठी त्याला कितीतरी मोठमोठया संघर्षांना तोंड द्यावे लागले होते.याची प्रचिती मला हे पुस्तक वाचत असताना पावलोपावली आली. कितीतरी प्रसंग वाचून मी थक्क झालो.  हे मूळ हिंदी भाषेतील हे पुस्तक 1944 मध्ये प्रकाशित झाले आणि त्याच वर्षी ते मराठी मध्ये अनुवादित करण्यात आले. आणि अनुवाद सुद्धा अप्रतिम व भन्नाट झालं असून तो अनुवाद अजिबात वाटतंच नाही.हे पुस्तक एक महाकाव्य आहे.इ.स.पूर्व 6000 ते इ. स 1922 या संपूर्ण कालावधीचा सामान्य जनतेच्या दृष्टिकोनातून मानवी विकासाचा मागोवा घेण्यात आला आहे.जो वाचत असताना आपण पूर्णपणे यामध्ये हरवून जातो.यातील वेगवेगळ्या काळातील प्रत्येक कथा वाचत असताना फारच ...

2 दिवसांपूर्वी ओमप्रकाश वाल्मिकी यांच्या "जुठन" नामक आत्मकथनाचा मराठी अनुवाद 'उष्टं' वाचून पूर्ण केलं.मराठी भाषेतील उपरा,बलूतं, उचल्या,अक्करमाशी भंगार,कोल्हाट्याचं पोरं किंवा भंगार या धाटणीतल्या किंवा दलित साहित्यात मोडणारं आणि याच पंगतीत बसणार हे पुस्तक प्रत्येक सुजाण नागरिकाने वाचायला हवंच.वाचून मनन,चिंतन करून आजसुद्धा परिवर्तनाची गरज आहे हे स्वीकारायला हवं.हिंदू समाजातील भंगी जातीत जन्माला आलेल्या 'ओमप्रकाश वाल्मिकी' यांच हे एक हृदय पिळवून टाकणारं आत्मकथन आहे. समाजात पावलोपावली मिळालेली हीन वागणूक,उपेक्षा,जातीयभेदाचे तीव्र चटके,असमानता आणि नशिबी आलेलं 18 विश्व दारिद्र्याचे विविध अनुभव त्यांनी आपल्या या पुस्तकात मांडलेले आहेत.हे पुस्तक वाचकाच्या मनावर,हृदयावर घाव करून जाते.वाचकाला कमालीचं अस्वस्थ करते,धाय मोकलून रडायला भाग पाडते.तर सरळ सरळ समाजाच्या संकुचित विचारसरणीवर प्रहार करते. सर्वप्रथम या पुस्तकाबद्दल मला Ncert च्या एका पुस्तकांतून माहिती मिळाली.यातील एक प्रसंग वाचून फारच वाईट वाटलं.आणि तेव्हा लगेच हे पुस्तक आवर्जून वाचायचं ठरवलं. लगेच ऑनलाइन चेक केलं....

काल गणेश बर्गे सरांची नवी कोरी कादंबरी कंट्या हातात आली आणि कितीतरी दिवसांनी असलेली उत्सुकता संपली.कारण जेव्हा पासून शिरसवाडी वाचून पूर्ण केली होती तेव्हापासूनचं गणेश सरांच्या लिखाणाच्या प्रेमात पडलो होतो. आता आतुरता होती ती सरांच्या नवीन पुस्तकाची.जेव्हा पासून समजलं होतं की कंट्या नामक नवीन कादंबरी येत आहे तेव्हापासून कंट्याची उत्सुकता होतीच.कारण गणेश बर्गे हा लेखक मातीशी नाळ जुडवून ठेवलेला आहे.तो प्रत्येकाला आपला वाटतो.त्याच्या लिखाणात आपलं प्रतिबिंब कोठेतरी बघायला मिळतो.त्यांच्या लिखाणात कोठेही अति जाणवत नाही किंवा ते फेक वाटतं नाही.त्यांनी जगलेलं, अनुभवलेलं आपल्या लिखाणात उतरवलेलं असतं.जे बघितलं,अनुभवलं तेच लिहलं असा सोप्पा नियम या लेखकाचा असतो.या कादंबरीत सुद्धा ट्रक,ड्रायव्हर आणि क्लिनर यांच्या अवतीभोवतीचं जग आणि यांच जगणं लेखकांनी खूपच शानदार पद्धतीने रंगवलं आहे.कारण त्यांनी काही वर्षे हा जीवन स्वतः अनुभवलेला होता.एकदम Down To Earth राहून प्रेमाने पुस्तक वाचल्याची विचारपूस करणारा आणि पुस्तक आवडलं नाही तर पैसे परत करणारा हा शेतकरी लेखक खरंच निराळाच म्हणावा लागेल..❤️ तर अखेर उत्सु...

काही दिवसांपासून काहीतरी हटके,रंजक आणि रोमांचक वाचायचं होतं.त्यामुळे ही अनुवादित कादंबरी वाचायला घेतली. मुखपृष्ठ आणि प्लॉट वाचून तर फारच उत्सुक झालो.थोडंफार गुगल केल्यावर एकंदरीत भारी वाटली.ब्रिटिश लेखक नेल गेमन लिखित 2002 साली प्रकाशित झालेल्या या इंग्रजी कादंबरीला असंख्य पुरस्कार मिळाले आहेत.तर यावर आधारित चित्रपटाला ऑस्कर पुरस्कार सुद्धा मिळाला आहे.मग सर्वकाही कामे आटोपून रात्री वाचायला सुरुवात केली.आणि एकाच बैठकीत वाचून पूर्ण सुद्धा केली.एकंदरीत ऑगस्ट महिन्याची सुरुवात चांगली झाली.डायमंड पब्लिकेशन कडून मराठीत अनुवाद झालेल्या या कादंबरीचा अनुवाद फारच अप्रतिम झालं आहे.ही कादंबरी वाचायला फारच इंटरेस्टिंग आहे जी आपली उत्सुकता शेवटपर्यंत टिकवून ठेवते.हास्य,भय,जादू आणि मनोरंजन सर्वकाही यामध्ये आपल्याला अनुभवायला मिळते. " भीती वाटत असतानाही जेव्हा तुम्ही एखादी गोष्ट करता , तेव्हा त्याला ' धाडस ' म्हणतात . " या 2 ओळी "कोरलाइन" या कादंबरीचा सारांश आपल्याला देऊन जातात..❤️ कादंबरीचा प्लॉट काही याप्रमाणे आहे :- कोरलाईन जोन्स नामक ही एक छोटीशी मुलगी तिच्य...