सिद्धार्थ ❤️🌼

या बुद्ध पौर्णिमेला विशेष करून नोबेल पुरस्कार विजेते लेखक हरमान हेसे यांच्या जागतिक स्तरावर गाजलेल्या "सिद्धार्थ" या कादंबरीचा अनुवाद मी दुसऱ्यांदा वाचून पूर्ण केला. 1922 साली प्रकाशित झालेल्या या कादंबरीला 2022 मध्ये 100 वर्षं पूर्ण झाली आहेत.

एकंदरीत मला ही कादंबरी खूप आवडली नि भावली. दुसऱ्या वाचनात काही नवीन आयाम समजले, उमजले. खूप काही नव्यानं शिकवलं या कादंबरीनं. मनात असलेल्या काही प्रश्नांची उत्तरं मला इथं मिळाली. स्वतःचं अध्ययन करण्यासाठी विशेष प्रेरणा मिळाली.

कादंबरीचं नाव जरी 'सिद्धार्थ' असलं, तरी ती गौतम बुद्धांबद्दल नाही. या कादंबरीत गौतम बुद्धांच्या समकालीन एका मनस्वी भारतीय तरुणाचा आत्मशोध दाखवला आहे. कादंबरीचा काळ मात्र बुद्धांच्या काळातीलच आहे नि यात बुद्ध नि धम्म यांचा उल्लेख आलेला आहे. एकंदरीत हरमान हेसे यांनी गौतम बुद्धांच्या कथेची वेगळ्या प्रकारे पुनरमांडणी केली आहे – पण त्याच अर्थानं, त्या गाभ्यानं.

या कादंबरीचा नायक सिद्धार्थ याच्या जीवनावर बौद्ध नि हिंदू विचारसरणीचा प्रभाव स्पष्टपणे दिसतो. "ज्याला मानवी जीवनाचा खरा अर्थ समजतो तोच खरा सिद्धार्थ" असा या नावाचा गहिरा अर्थ आहे.

ब्राह्मण घरात वाढलेला सिद्धार्थ आत्मसाक्षात्काराच्या शोधात आहे. वास्तव नि शिकवलेलं यामधला विरोध त्याला जाणवतो आणि म्हणूनच तो आपलं आरामदायक जीवन सोडून भ्रमंतीला निघतो. त्याचा विश्वास असतो की, भीतीला पार करणं, आनंद-दुःख-जीवन-मृत्यू या विरोधाभासांना समभावानं स्वीकारणं – हाच खरा मार्ग आहे.

त्याला तपस्व्यांचं उपवास-त्याग समाधान देत नाहीत, तसंच संपत्ती, भोग नि सुंदर गणिकेकडेही त्याचं मन राहत नाही.

शेवटी या सर्व निराशेतून तो एका नदीकाठ गाठतो नि तेथूनच त्याचं खरं ऐकणं, समजणं, अनुभवनं सुरू होतं. तो नदी ऐकायला शिकतो, तिच्यातून जीवन शिकतो, स्वतःमध्ये प्रेमाचा आत्मा शोधतो नि मानवी वेगळेपण स्वीकारतो.

अखेरीस, सिद्धार्थ पूर्ण जीवनाचं आकलन करतो नि आत्मिक आनंद आणि सर्वोच्च समजुतीची अवस्था प्राप्त करतो.

ही कादंबरी कोणाचा शिष्य होण्यापेक्षा स्वयंशिक्षणाची मोठी पुरस्कर्ती आहे. “तुम्हाला शहाणपण मिळवायचं असेल, तर तुमच्या दुःखाचा वाटा तुम्हालाच उचलावा लागतो” या मूलभूत बौद्ध तत्त्वावर ती ठामपणे उभी आहे.
ज्ञान दिलं जाऊ शकतं, सामायिक होऊ शकतं पण शहाणपण इतरांना देता येत नाही.

हे सगळे अत्यंत महत्त्वाचे धडे या कादंबरीनं दिलेत.❤️🌼

©️Bookish Moin ❤️

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

थोडं मनातलं ♥️

इमेज
आयुष्यात आजपर्यंत फक्त एकाच वेळी  तुटून पडलो त्याबद्दल व्यक्त व्हावं वाटलं.🌿 2017 ला 12th पास झालो.पुण्याला गेलो,काही कारणाने परत येऊन घरीच राहून अभ्यास करायचं ठरवलं.काकाच्या बंद पडलेल्या खोलीत स्वतःचा विश्व बनवलं.हाच आपला पहिला वहिला 'स्टडी बंकर'होय.2018 ते 2019 Cse चा मनापासून सर्वकाही विसरून अभ्यास केलं.अवांतर वाचन सुरूच होतं. 2019 च्या ऑक्टोबर मध्ये अनपेक्षितपणे आरोग्याने साथ सोडली आणि येथूनच मी मागे पडत गेलो.येथून अभ्यास बंद झाला.परत परत हॉस्पिटलमध्ये जाऊन अस्वस्थ वाटतं होतं त्यामुळेच एकटेपणाची सुद्धा जाणीव व्हायला सुरुवात झाली.गल्लीत जवळचा म्हणावं तसं कोणीही मित्र नव्हतं.होती ती फक्त 'अर्पिता' तिला बोलूनच थोडं छान वाटायचं. आमचं एकमेकांवर खूप म्हणजे खूप प्रेम होतं.खूप काही वेगळी स्वप्ने बघितलेली होती आम्ही.  'Long Distance Relationship' असून सुद्धा आम्ही एकमेकांच्या जवळच होतो असं वाटायचं.एकंदरीत खूप भारी होतं आमचं नातं.पण परत परत आजारामुळे मी पूर्णपणे तुटलो होतो.माझं भविष्य अंधकारात दिसतं होतं.दिशा मिळतं नव्हती.समजून घेणारं आणि समजावून सांगणार ...
अधिक वाचा

सुपरमॅन ऑफ मालेगाव.....♥️🌼

इमेज
काही वर्षांपूर्वी युट्यूबवर 'सुपरमॅन ऑफ मालेगाव' ही डॉक्युमेंटरी पहिल्यांदा पाहिली होती नि आजपर्यंत किती वेळा पाहिली याचा हिशोबच नाही. आज पुन्हा एकदा पाहिली नि ठरवलं की या वर काहीतरी लिहावं, जेणेकरून ज्यांनी पाहिली नसेल त्यांना या डॉक्युमेंटरीबद्दल माहिती होईल...😊 'मालेगाव का सुपरमॅन' या खानदेशी चित्रपटाच्या निर्मिती प्रक्रियेवर, नि एकूणच खानदेशातील लोकांच्या चित्रपट बघण्याच्या व बनवण्याच्या असलेल्या अप्रतिम पॅशनवर आधारित ही डॉक्युमेंटरी आहे. कोणत्याही सुविधा नसताना, धार्मिक कट्टरता नि बेरोजगारीचा सामना करत, कुटुंबाची जबाबदारी पेलत, खानदेशवासी फक्त चित्रपट पाहत नाहीत, तर जुगाड करत चित्रपट कसे बनवतात हे पाहणं एक अद्भुत अनुभव आहे. त्यांची चित्रपट बनवण्याची जिद्द आणि पॅशन खूपच प्रेरणादायी आणि कौतुकास्पद आहे. खूपच कमी संसाधनांचा वापर करून, आपल्या स्थानिक बोली भाषेत सुंदर सामाजिक संदेश देणारा चित्रपट कसा बनवावा, हे यांच्याकडून शिकायला हवं. मालेगावमध्ये लोकांचा चित्रपट पाहण्याचा उत्साह जसा जोरात आहे, त्यापेक्षा चित्रपट बनवण्याचा उत्साह अनेक पटींनी अधिक आहे. हे...
अधिक वाचा

जोगवा 💔🌼

इमेज
जोगवा हा चित्रपट मी कितीतरी वेळा बघितलं नि प्रत्येक वेळी तो खूप खोलवर अंतर्मनाला भिडला.यानंतरच मी राजन गवस लिखित चौंडक,भंडारभोग ह्या कादंबऱ्या सुद्धा वाचल्या.आपल्या समाजात धर्माच्या, देवाच्या नावाखाली काय-काय घडतं, याचं वास्तवदर्शी नि फार भावनिक चित्रण या चित्रपटात आहे.  ‘जोगवा’ म्हणजे काय, हे या चित्रपटामुळेच नीट समजलं. पूर्वीपासून आपल्या ग्रामीण भागात असं प्रथा आहे की जर कुणी संकटात असेल, विशेषतः मुलगी किंवा मुलगा दीर्घ आजारी असेल, किंवा मुलं होत नसतील, तर घरातली एखादी मुलं किंवा मुलगी देवासाठी अर्पणकेली जाते त्यांना जोगता किंवा जोगतीण बनवलं जातं. ही व्यक्ती मग आयुष्यभर देवाच्या नावावर जगते,लग्न करता येत नाही, आपलं स्वप्न जगता येत नाही, समाजाच्या बाहेर राहावं लागतं. या चित्रपटात प्रमुख भूमिका निभावली आहे (उपेंद्र लिमये) यांनी तायप्पा ‘जोगता’ च्या भूमिकेत. त्यांचं पात्र लहानपणापासून जबरदस्तीने देवासाठी झोतात दिलं जातं. त्यांचं लैंगिक शोषण होतं, ते स्वतःची ओळख विसरतात, स्वतःला पुरूष समजावं की नाही, हेही त्यांना समजेनासं होतं. दुसरीकडे सुली (मुक्ता बर्वे) जोग...
अधिक वाचा