भटक्यांचे लग्न ♥️


उत्तम कांबळे लिखित 'भटक्यांचे लग्न'हे पुस्तक काही दिवसांपूर्वी दुसऱ्यांदा वाचलं आणि समजून घेतलं.वेगवेगळ्या जातीतील विविध लग्न पद्धतीची माहिती या पुस्तकांतून लेखकांनी खूपच सोप्या भाषेत दिली आहे.आपल्या भारत देशात असंख्य जाती आहेत.काहीही म्हटलं तरीही जात हे इथले एक दाहक वास्तव आहे.भारत देशात प्रत्येक व्यक्ती कोणत्या ना कोणत्या एका जातीत जन्माला येतो,जातीत वाढतो आणि त्याचा शेवटसुद्धा एका जातीत राहूनच होतो.या जातीतच असंख्य अशा भटक्या जाती सुद्धा आहेत ज्यांना गावगाड्यातही सामावून घेतलं नाही अश्या या जाती आजही डोक्यावर फाटकं आभाळ आणि पायांखाली दुभंगलेली जमीन घेऊन भाकरीच्या तुकड्यासाठी गावोगाव फिरताहेत.यांना मुळात गावच नाही,यांचे शासकीय दप्तरात नाव नाही,या जातींना कुठलीही प्रतिष्ठा नाही.गाव नसल्याने यांना गावोगावी भटकावे लागते.शेकडो वर्षे पाठीवर बिऱ्हाड घेऊन या जाती भटकतच आहेत. यांना 'भटक्या जाती'म्हणतात.

या जातींचं एकूण आयुष्य न्यारं, रीतीरिवाज न्यारे, जात-पंचायत न्यारी, सांस्कृतिक जीवन न्यारं आणि लग्नविधीसुद्धा ! लग्नविधींमध्ये जशी रंजकता आहे, तशीच प्राचीन परंपरांची अनेक मुळंही यामध्ये रुजली आहेत. रस्त्यावर, गटारीच्या काठावर, रानावनात आणि डोंगरदऱ्यांत होणाऱ्या या लग्नांतील परंपरा चक्रावून सोडणाऱ्या, काही मातृप्रधान संस्कृतीकडे बोट करणाऱ्या, काही निसर्गाशी नातं सांगणाऱ्या, तर काही अमानवी आहेत.या सर्व जातीतील विविध लग्न पद्धतीबद्दल 'भटक्यांचे लग्न' या पुस्तकांत विस्तृत अशी माहिती दिली आहे.जी खूप रोचक,नवी आणि विचार करायला भाग पाडणारी आहे.

आपल्या आजूबाजूला या विविध जातीतील माणसं आपल्याला वावरताना दिसत असतात.पण,आपल्याला त्यांच्या राहणीमान,भाषा,दिनचर्या आणि लग्नपद्धतीबद्दल अशी विशेष काही माहिती नसते.ती माहिती आपल्याला या पुस्तकांमध्ये वाचायला मिळते.या पुस्तकात या विविध जातीत होणाऱ्या लग्न समारंभ आणि त्यांच्या वेगवेगळ्या पद्धतीबद्दल रोचक आणि हटके माहिती दिलेली आहे जी खरोखर खूप वाचनीय आणि ज्ञानात भर पाडणारी आहे.अनेक विद्यार्थ्यांनी हा पुस्तक संदर्भग्रंथ म्हणून वापरलं आहे यातच सर्वकाही आलं.तसे पाहता यातील प्रत्येक जातीच्या विवाह पद्धतीवर एक स्वतंत्र ग्रंथ लिहिता येईल,पण लेखकांनी या पुस्तकात कैकाडी, कूचकोरवी, पामलोर,घिसाडी,कुडमुडे जोशी, पिंगळे जोशी, पोपटवाले जोशी,ओढ बेलदार, रजपूत बेलदार,कांजारभाट,डोंबारी,गोसावी,लमाणी,पंचाळ,वड्ड,डवरी,फिरस्ते कोळी,फासेपारधी,गोपाळ गोंधळी,भामटे,बागडी,मांगगारुडी,वैदू,नंदीवाले,वंजारी,कंझार,हेळवे,श्रीरामभक्तरू आणि रावळ इत्यादी उपेक्षित जातींच्या विवाहपद्धतीचा थोडक्यात उत्तम परिचय या करून दिला आहे.

आवर्जून वाचा...💙🖤

©️Moin Humanist✍️

__________________________________________

टीप :- हे पुस्तक तुम्हाला वाचायचं असल्यास आपल्या हक्काच्या We Read  वाचन चळवळीतून सवलतीत घरपोच कुठल्याही पोस्ट खर्चाशिवाय भारतभरात कोठेही मागवू शकता...💙
https://wa.me/7066495828

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

थोडं मनातलं ♥️

इमेज
आयुष्यात आजपर्यंत फक्त एकाच वेळी  तुटून पडलो त्याबद्दल व्यक्त व्हावं वाटलं.🌿 2017 ला 12th पास झालो.पुण्याला गेलो,काही कारणाने परत येऊन घरीच राहून अभ्यास करायचं ठरवलं.काकाच्या बंद पडलेल्या खोलीत स्वतःचा विश्व बनवलं.हाच आपला पहिला वहिला 'स्टडी बंकर'होय.2018 ते 2019 Cse चा मनापासून सर्वकाही विसरून अभ्यास केलं.अवांतर वाचन सुरूच होतं. 2019 च्या ऑक्टोबर मध्ये अनपेक्षितपणे आरोग्याने साथ सोडली आणि येथूनच मी मागे पडत गेलो.येथून अभ्यास बंद झाला.परत परत हॉस्पिटलमध्ये जाऊन अस्वस्थ वाटतं होतं त्यामुळेच एकटेपणाची सुद्धा जाणीव व्हायला सुरुवात झाली.गल्लीत जवळचा म्हणावं तसं कोणीही मित्र नव्हतं.होती ती फक्त 'अर्पिता' तिला बोलूनच थोडं छान वाटायचं. आमचं एकमेकांवर खूप म्हणजे खूप प्रेम होतं.खूप काही वेगळी स्वप्ने बघितलेली होती आम्ही.  'Long Distance Relationship' असून सुद्धा आम्ही एकमेकांच्या जवळच होतो असं वाटायचं.एकंदरीत खूप भारी होतं आमचं नातं.पण परत परत आजारामुळे मी पूर्णपणे तुटलो होतो.माझं भविष्य अंधकारात दिसतं होतं.दिशा मिळतं नव्हती.समजून घेणारं आणि समजावून सांगणार ...
अधिक वाचा

सुपरमॅन ऑफ मालेगाव.....♥️🌼

इमेज
काही वर्षांपूर्वी युट्यूबवर 'सुपरमॅन ऑफ मालेगाव' ही डॉक्युमेंटरी पहिल्यांदा पाहिली होती नि आजपर्यंत किती वेळा पाहिली याचा हिशोबच नाही. आज पुन्हा एकदा पाहिली नि ठरवलं की या वर काहीतरी लिहावं, जेणेकरून ज्यांनी पाहिली नसेल त्यांना या डॉक्युमेंटरीबद्दल माहिती होईल...😊 'मालेगाव का सुपरमॅन' या खानदेशी चित्रपटाच्या निर्मिती प्रक्रियेवर, नि एकूणच खानदेशातील लोकांच्या चित्रपट बघण्याच्या व बनवण्याच्या असलेल्या अप्रतिम पॅशनवर आधारित ही डॉक्युमेंटरी आहे. कोणत्याही सुविधा नसताना, धार्मिक कट्टरता नि बेरोजगारीचा सामना करत, कुटुंबाची जबाबदारी पेलत, खानदेशवासी फक्त चित्रपट पाहत नाहीत, तर जुगाड करत चित्रपट कसे बनवतात हे पाहणं एक अद्भुत अनुभव आहे. त्यांची चित्रपट बनवण्याची जिद्द आणि पॅशन खूपच प्रेरणादायी आणि कौतुकास्पद आहे. खूपच कमी संसाधनांचा वापर करून, आपल्या स्थानिक बोली भाषेत सुंदर सामाजिक संदेश देणारा चित्रपट कसा बनवावा, हे यांच्याकडून शिकायला हवं. मालेगावमध्ये लोकांचा चित्रपट पाहण्याचा उत्साह जसा जोरात आहे, त्यापेक्षा चित्रपट बनवण्याचा उत्साह अनेक पटींनी अधिक आहे. हे...
अधिक वाचा

जोगवा 💔🌼

इमेज
जोगवा हा चित्रपट मी कितीतरी वेळा बघितलं नि प्रत्येक वेळी तो खूप खोलवर अंतर्मनाला भिडला.यानंतरच मी राजन गवस लिखित चौंडक,भंडारभोग ह्या कादंबऱ्या सुद्धा वाचल्या.आपल्या समाजात धर्माच्या, देवाच्या नावाखाली काय-काय घडतं, याचं वास्तवदर्शी नि फार भावनिक चित्रण या चित्रपटात आहे.  ‘जोगवा’ म्हणजे काय, हे या चित्रपटामुळेच नीट समजलं. पूर्वीपासून आपल्या ग्रामीण भागात असं प्रथा आहे की जर कुणी संकटात असेल, विशेषतः मुलगी किंवा मुलगा दीर्घ आजारी असेल, किंवा मुलं होत नसतील, तर घरातली एखादी मुलं किंवा मुलगी देवासाठी अर्पणकेली जाते त्यांना जोगता किंवा जोगतीण बनवलं जातं. ही व्यक्ती मग आयुष्यभर देवाच्या नावावर जगते,लग्न करता येत नाही, आपलं स्वप्न जगता येत नाही, समाजाच्या बाहेर राहावं लागतं. या चित्रपटात प्रमुख भूमिका निभावली आहे (उपेंद्र लिमये) यांनी तायप्पा ‘जोगता’ च्या भूमिकेत. त्यांचं पात्र लहानपणापासून जबरदस्तीने देवासाठी झोतात दिलं जातं. त्यांचं लैंगिक शोषण होतं, ते स्वतःची ओळख विसरतात, स्वतःला पुरूष समजावं की नाही, हेही त्यांना समजेनासं होतं. दुसरीकडे सुली (मुक्ता बर्वे) जोग...
अधिक वाचा