Moin Humanist

हेन्री डेव्हीड थोरो म्हणजे निव्वळ थोर आणि अफलातून माणूस हा माझा ठाम मत आहे.माझे गुरू.निसर्ग,पर्यावरणाच्या बाबतीत त्यांच्या विचारांचा मी जबरदस्त चाहता आणि त्यांचा डायहार्ड फॅन आहे. सर्वात प्रथम जर कोण्या विचारवंताने निसर्ग/पर्यावरणाचा विचार केला असेल आणि आपल्या विचारांवर अंमल केला असेल तर तो आपल्या थोरो गुरुजींनीच.२ वर्ष २ महिने २ दिवस कंकाॅर्डजवळच्या वॉल्डन नामक तळ्याकाठी जंगल/रानात एकट्याने वास्तव्य करून तेथे त्यांनी काय केले,कोणता व्यवसाय केला,त्यांना एकटेपणा वाटला नाही का ?? इत्यादी काही कुतूहल असलेल्या प्रश्नाचे उत्तरे त्यांनी वॉल्डन या पुस्तकात दिले आहे.आपले तेथील अनुभव सांगता सांगताच जीवनातील अनेक समस्यांविषयीचे आपले विचारही त्यांनी या पुस्तकात व्यक्त केले आहेत जे वाचून आपण विचारांच्या चक्रात गुंतून गेल्याशिवाय राहत नाही. आपल्या रानात राहायला जाण्याबद्दल थोरो गुरूजी म्हणतात, 'मी रानात राहायला गेलो तो अशासाठी, की जीवन हेतुपुरःसर जगावे, जीवनाच्या मूलभूत तथ्यांना सामोरे जावे, जे इतरांना शिकवायचे ते आपल्या स्वतःला शिकता येते की नाही ते पाहावे, आणि मरतेवेळी आपण जगलोच न...

जॉर्ज ऑर्वेल यांची बहुचर्चित आणि गाजलेली कादंबरी "अ‍ॅनिमल फार्म "👍 दोन दिवसांपूर्वी वाचून पूर्ण केली आणि एकंदरीत या कादंबरीच्या प्रेमात पडलो.मनापासून विचार करायला भाग पाडणाऱ्या या कादंबरीबद्दल जेवढं ऐकलं,वाचलं होतं त्याप्रमाणेच ही कादंबरी उत्कृष्ट आहे.१९४५ साली प्रकाशित झालेली ही कादंबरी खरंच आजच्या काळात सुद्धा तेवढीच प्रासंगिक आहे. अभिजात कलाकृतींचे हेच वैशिष्ट्य आहे की ते बदलत्या काळ आणि संदर्भानुसार नवे अर्थ घेऊन यांची प्रासंगिकता टिकवून ठेवते.आणि वेगवेगळ्या काळात ती अधिक अर्थपूर्णही बनते. अ‍ॅनिमल फार्म सुद्धा ही एक अशीच कलाकृती आहे.. या कादंबरीला टाईम मॅगझिनने इंग्रजी भाषेतील 100 सर्वोत्कृष्ट कादंबऱ्यांपैकी एक म्हणून निवडले (1923 ते 2005) आणि मॉडर्न लायब्ररीच्या 20 व्या शतकातील सर्वोत्कृष्ट कादंबर्‍यांच्या यादीत ३१ व्या स्थानावर तर बीबीसीच्या द बिग रीड सर्वेक्षणात 46 व्या क्रमांकावर आहे ही कादंबरी आहे. यासोबतच 1996 मध्ये पूर्वलक्षी ह्यूगो पुरस्कार जिंकला आहेत आणि एकूण पाश्चात्य जगाच्या निवडीतील उत्कृष्ट पुस्तकांपैकी एक ही कादंबरी आहे.. ही कादंबरी व्यंगा...

सुरुवातीला जेव्हा मला थोरो गुरुजींच्या बद्दल माहिती हवी होती तेव्हा इंटरनेट वर विशेष अशी काहीही माहिती मराठीत उपलब्ध नव्हती..दुर्गा भागवत यांनी अनुवाद केलेली दोन्ही दुर्मिळ पुस्तके मिळत नव्हती.जयंत कुलकर्णी यांनी अनुवाद केलेलं वॉल्डन तेव्हा आलं नव्हतं.मग अशातच एकेदिवशी अनिल अवचट सरांच एक पुस्तक हाती लागलं "शिकविले ज्यांनी "त्यामध्ये थोरोचे विश्व हा प्रकरण थोरोबद्दल होता त्या एका लेखाने मला थोरो गुरुजींबद्दल निवडक पण महत्वपूर्ण माहिती मराठीत मिळाली.मग यानंतर काही दिवसांनी मधूश्री प्रकाशन तर्फे वॉल्डन मराठीत आलं याचं अनुवाद जयंती कुलकर्णी यांनी अप्रतिम केलं होतं. वॉल्डन हाती लागताच मी ते वाचून संपवल आणि भारावून गेलो.वॉल्डन नंतर मी थोरोंचा डाय हार्ड चाहता झालो.थोरो गुरुजी आणि त्यांच्या भन्नाट विचारांबद्दल अधिक वाचनाची मला जिज्ञासा निर्माण झाली.त्यामुळे मी इतर काही पुस्तकांचा शोध घ्यायला सुरुवात केली पण अपेक्षेप्रमाणे काहीच सापडलं नाही.आणि एकेदिवशी अशातच वर्णमुद्रा प्रकाशनतर्फे थोरो गुरुजीं यांच प्रवासवर्णपर पुस्तक केपकॉड चं मराठी अनुवाद आलं तेव्हा मला जेवढा आनंद झाला तो मी शब्दा...